Tình trạng mất cân bằng giới tính kéo dài nhiều thập kỷ tại Trung Quốc đang đẩy hàng triệu nam giới vào cảnh độc thân không lối thoát.
Ước tính, Trung Quốc hiện có Trung Quốc có tới 30 triệu đàn ông nhiều hơn so với nữ giới, một hệ lụy nghiêm trọng từ chính sách một con và tâm lý trọng nam khinh nữ kéo dài suốt những năm cuối thế kỷ 20, khiến quốc gia tỷ dân đang đối mặt với "quả bom nổ chậm" đàn ông độc thân.
Trong bối cảnh đó, một bộ phim tài liệu mới mang tên "The Dating Game" do đạo diễn Violet Du Feng thực hiện, đã tạo nên làn sóng tranh luận sôi nổi khi phản ánh cuộc vật lộn của những người đàn ông trẻ tuổi Trung Quốc trong hành trình tìm kiếm tình yêu và khẳng định giá trị bản thân thông qua... trại huấn luyện hẹn hò.
Khi lấy vợ trở thành "giấc mơ xa xỉ" của đàn ông lao động
Bộ phim theo chân Hao - một huấn luyện viên hẹn hò có tiếng ở Trung Quốc, và ba "học trò" của anh: Li (24 tuổi), Wu (27 tuổi) và Zhou (36 tuổi). Cả ba đều xuất thân từ nông thôn nghèo, ít học, công việc bấp bênh và gần như không có cơ hội tiếp xúc với nữ giới trong môi trường sống thường ngày.
Điểm chung của họ không chỉ là sự cô đơn mà còn là áp lực vô hình từ gia đình và xã hội, rằng đàn ông đến tuổi là phải lấy vợ, sinh con, lập nghiệp. Hao chia sẻ: "Rất nhiều khách hàng của tôi là những người cảm thấy bản thân vô giá trị nếu không có vợ. Với họ, yêu đương không đơn giản là cảm xúc, mà là trách nhiệm, là tiêu chuẩn của sự thành công".
Trong vòng một tuần, Hao đưa ba học trò đi cắt tóc, thay trang phục, học cách giao tiếp, và đặc biệt là luyện chiến thuật "push and pull" (phương pháp xen kẽ giữa khen ngợi và trêu ghẹo để gây ấn tượng với nữ giới). Các buổi huấn luyện diễn ra tại những khu đô thị lớn như Trùng Khánh - nơi có nhịp sống hiện đại và phụ nữ "kén chọn" hơn.
Tuy nhiên, không phải ai cũng thoải mái với cách tiếp cận này. Zhou - người lớn tuổi nhất nhóm - chia sẻ sự mâu thuẫn nội tâm: "Tôi cảm thấy mình đang cố gắng giả vờ thành người khác trên mạng. Điều đó khiến tôi thấy tội lỗi và mất tự tin".
Cái giá để "lột xác" cũng không hề rẻ. Zhou cho biết, thu nhập hàng tháng của anh chỉ khoảng 600 USD, trong khi mỗi buổi hẹn có thể ngốn 300 USD, chưa kể tiền trả cho các dịch vụ mai mối hay mua sắm quần áo, mỹ phẩm. "Mọi thứ giống như một cuộc chơi mà tôi bị buộc phải tham gia dù biết mình yếu thế", anh nói.
(Ảnh minh họa: Sixth Tone)
Gánh nặng lấy vợ trở thành vấn đề xã hội
Tiến sĩ Zheng Mu, nhà xã hội học tại Đại học Quốc gia Singapore, nhận định: "Ở Trung Quốc, nam giới vẫn bị mặc định là trụ cột tài chính trong gia đình. Chính vì vậy, khả năng lấy vợ trở thành một thước đo giá trị xã hội đối với họ. Nếu không lấy được vợ, họ bị xem là thất bại".
Tư tưởng này đặc biệt ăn sâu vào những người đàn ông thuộc tầng lớp lao động, vốn đã thiệt thòi về trình độ, thu nhập và vị trí xã hội. Đạo diễn Du Feng bình luận: "Xã hội Trung Quốc đang tạo ra một thế hệ đàn ông cô đơn, bị gạt ra bên lề vì không thể đáp ứng được những chuẩn mực 'làm chồng' mà xã hội đặt ra".
Bộ phim của đạo diễn Du Feng cũng cho thấy sự thay đổi chóng mặt trong cách người trẻ tiếp cận tình yêu tại Trung Quốc hiện đại. Trong khi nam giới vất vả chạy đua với yêu cầu xã hội, thì phụ nữ Trung Quốc ngày càng lựa chọn... không yêu thật.
Theo thống kê, hơn 10 triệu phụ nữ tại nước này đang "yêu" các bạn trai ảo - nhân vật trong game hẹn hò hoặc các nền tảng thực tế ảo. Họ tìm thấy ở đó một mối quan hệ không áp lực, không chi phí và đặc biệt là không... mệt mỏi như khi yêu ngoài đời.
Tiến sĩ Mu cho rằng, điều này phản ánh cuộc khủng hoảng sâu sắc về kết nối cảm xúc trong xã hội Trung Quốc hiện đại, nơi người trẻ làm việc quá nhiều, phụ nữ mệt mỏi với định kiến giới, còn đàn ông bị mắc kẹt trong những khuôn mẫu nam tính lỗi thời.
Dù nhiều tình huống trong phim mang tính châm biếm, "The Dating Game" không chỉ dừng lại ở việc mô tả hành trình tìm vợ của những người đàn ông độc thân. Bộ phim, sâu xa hơn, là câu chuyện về việc con người học cách chấp nhận và yêu bản thân trong một xã hội ngày càng thiếu đồng cảm.
Hao - người thầy dẫn dắt cả ba học trò - cũng từng là một người đàn ông bị xã hội từ chối. Nhưng chính khi anh tự chữa lành, anh đã tìm được tình yêu của đời mình và giờ truyền lại bài học đó cho người khác.
Câu nói cuối phim của Hao để lại nhiều suy ngẫm:"Chỉ khi bạn yêu chính mình, bạn mới có thể thu hút được tình cảm chân thành từ người khác".
"The Dating Game" – bộ phim tài liệu táo bạo phản ánh thực trạng xã hội Trung Quốc sẽ được công chiếu tại một số rạp ở Anh vào mùa thu năm nay. Trong lúc chờ đợi một lời giải dài hạn cho vấn đề mất cân bằng giới tính, có lẽ những "trại hẹn hò" như của Hao sẽ còn tiếp tục mọc lên, như một cứu cánh tạm thời cho hàng triệu người đàn ông độc thân tại quốc gia đông dân nhất thế giới.