Vào năm 1887, khi những mỏ vàng ở Colorado, Mỹ, đang rộn ràng với sản lượng gần kỷ lục, một phát hiện đặc biệt tại mỏ Ground Hog thuộc thị trấn Gilman đã khiến giới khai thác choáng váng: một khối vàng nguyên khối có hình dáng kỳ lạ như một cái cây với ba tua cuốn xoắn ốc. Dù chỉ cao hơn 11cm và nặng khoảng 0.2kg, những đường cong độc đáo của nó đã khiến "Ram's Horn" (Sừng Cừu) được mệnh danh là dạng vàng quý hiếm nhất từng được tìm thấy.
Không giống những hạt vàng thông thường, "Ram's Horn" có hình dạng tua xoắn bí ẩn. John Rakovan, nhà khoáng vật học tại Đại học Miami, Ohio, khẳng định: "Nó thực sự là một vật thể độc nhất vô nhị - thậm chí không có gì có thể so sánh được". Chính sự hiếm có này lại là con dao hai lưỡi. Trong nhiều thập kỷ, không ai dám làm hỏng hay cắt một phần nhỏ của "Ram's Horn" để tiến hành các thử nghiệm cần thiết, khiến nó trở thành một bí ẩn tuyệt đẹp và không thể định giá.
Tuy nhiên, vào năm 2019, các nhà khoa học tại Phòng thí nghiệm Quốc gia Los Alamos cuối cùng đã tìm ra cách "giải mã" bí ẩn bên trong "Ram's Horn" mà không cần phá hủy nó. Nhờ kỹ thuật neutron tiên tiến tại LANSCE (sử dụng máy gia tốc hạt để bắn các hạt neutron có khả năng xuyên qua vàng), họ đã có thể nhìn thấu kết cấu, cấu trúc nguyên tử, hóa học nguyên tố và đồng vị của mẫu vật.
Kết quả nghiên cứu đã mang đến một bất ngờ lớn. Giáo sư John Rakovan tiết lộ, điều đáng kinh ngạc là "Ram's Horn" chỉ bao gồm một vài tinh thể đơn lẻ, hoàn toàn khác với các dây bạc đa tinh thể thông thường. Đặc biệt hơn, Sven Vogel, nhà vật lý tại LANSCE, cho biết: "Mẫu vật này không phải là vàng nguyên chất, mà là hợp kim vàng-bạc với 30% bạc thay thế cho vàng trong cấu trúc nguyên tử." Phát hiện này, dù không được công bố chính thức trên tạp chí khoa học, đủ để thay đổi cách giới nghiên cứu nhìn nhận về "Ram's Horn".
Ngày nay, "Ram's Horn" được lưu giữ cẩn thận tại Bảo tàng Địa chất và Mỏ thuộc Đại học Harvard, Mỹ. Nó là một phần của Bộ sưu tập A.C. Burrage, được cựu sinh viên Harvard - nhà sưu tập khoáng sản Albert C. Burrage - để lại vào năm 1947 sau khi ông qua đời vào năm 1931. Trong số hơn 1.500 mẫu vật ấn tượng của ông, "Ram's Horn" nổi bật như một báu vật đặc biệt.
Mẫu vật vàng đầy mê hoặc này đã từng được trưng bày cho công chúng chiêm ngưỡng trong cuộc triển lãm "Hiếm và đẹp" tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Harvard vào mùa xuân năm 2020, thu hút sự chú ý của đông đảo những người yêu khoa học và đam mê khoáng vật.
Nguồn: National Geographic
CÙNG CHUYÊN MỤC
