Giữa bối cảnh thế giới đang "ngập" trong 62 triệu tấn rác thải điện tử (e-waste) mỗi năm, một nhóm nhà khoa học Úc đã tạo ra một bước đột phá có thể thay đổi cuộc chơi với một phương pháp tái chế vàng an toàn, hiệu quả bằng ánh sáng và các hợp chất vô hại, hứa hẹn sẽ chấm dứt sự phụ thuộc vào các hóa chất độc hại như xyanua và thủy ngân.
Đây không phải là câu chuyện cổ tích, mà là một công trình khoa học nghiêm túc vừa được công bố trên tạp chí danh tiếng Nature Sustainability. Nhóm nghiên cứu liên ngành tại Đại học Flinders do giáo sư Justin Chalker dẫn đầu đã tìm ra cách thu hồi vàng có độ tinh khiết cao từ những nguồn phức tạp nhất như bảng mạch máy tính, quặng thô và thậm chí là chất thải phòng thí nghiệm.
Công thức "luyện vàng" hoạt động ra sao?
Trong nhiều thế kỷ, ngành khai thác vàng đã gắn liền với những cái tên đáng sợ như xyanua và thủy ngân – những tác nhân gây ô nhiễm môi trường và sức khỏe nghiêm trọng. Phương pháp mới này đã loại bỏ hoàn toàn các rủi ro đó bằng một quy trình khép kín, bền vững.
Đầu tiên, nhóm sử dụng một hợp chất chi phí thấp, thường dùng để xử lý nước hồ bơi có tên là "axit trichloroisocyanuric". Khi được kích hoạt bằng nước muối, chất này có khả năng "hòa tan" vàng ra khỏi các vật liệu khác.
Tiếp theo, một "nam châm hút vàng" đặc biệt được đưa vào sử dụng. Đó là một loại vật liệu polyme giàu lưu huỳnh, được tạo ra bằng cách chiếu tia UV. Polyme này sẽ liên kết và giữ lại các phân tử vàng một cách có chọn lọc, bỏ qua các kim loại khác.
Cuối cùng, chỉ cần một vài thay đổi nhỏ, polyme sẽ "nhả" vàng nguyên chất ra và quay về trạng thái ban đầu, sẵn sàng cho chu kỳ tái chế tiếp theo. "Việc tái chế polyme sau khi thu hồi vàng càng làm tăng thêm các chứng nhận xanh của phương pháp này", tiến sĩ Thomas Nicholls, một tác giả của nghiên cứu, nhấn mạnh.
Vàng thu được từ rác thải điện tử trong nghiên cứu của Đại học Flinders.
Lời giải cho bài toán môi trường trên toàn cầu
Tính hiệu quả của phương pháp đã được chứng minh trên các linh kiện phổ biến hiện nay như CPU và RAM. Quan trọng hơn, nhóm đã hợp tác với các chuyên gia ở Mỹ và Peru để đưa công nghệ này đến các mỏ khai thác quy mô nhỏ, mang lại cho họ một giải pháp thay thế an toàn cho thủy ngân.
Đây là một tin cực kỳ đáng mừng khi báo cáo của Liên Hợp Quốc cho thấy lượng rác điện tử đang tăng nhanh gấp 5 lần tốc độ tái chế. Phát minh này không chỉ giúp khai thác lại nguồn tài nguyên quý giá đang bị chôn vùi trong các bãi rác mà còn mở ra một hướng đi cho nền kinh tế tuần hoàn, nơi chất thải của ngành này trở thành tài sản của ngành khác.
CÙNG CHUYÊN MỤC
