Ngày 12/5/2025, tại quận Hồng Khẩu, Thượng Hải (Trung Quốc), bà Trần – 78 tuổi – ở nhà một mình thì nhận được cuộc gọi từ một người tự xưng là “nhân viên chăm sóc khách hàng của UnionPay”. Người này cho biết tài khoản ngân hàng của bà đang gặp “bất thường về lãi suất” và yêu cầu bà lập tức thực hiện thao tác “khóa tài khoản”.
UnionPay, còn được gọi là China UnionPay, là một tập đoàn dịch vụ tài chính nhà nước Trung Quốc có trụ sở tại Thượng Hải, Trung Quốc. UnionPay cung cấp các dịch vụ thẻ ngân hàng và chương trình thẻ hàng đầu Trung Quốc đại lục.
Theo lời kể của bà Trần, vào buổi trưa hôm xảy ra vụ việc, bà nhận được một cuộc gọi từ số lạ, đối phương tự xưng là “nhân viên UnionPay”. Kẻ gian đọc vanh vách thông tin cá nhân: số CMND, số tài khoản, loại thẻ bà đang sử dụng, rồi cảnh báo tài khoản của bà đang có “lãi suất bất thường”, cần phải thực hiện thao tác “bảo toàn tài khoản” ngay lập tức, nếu không sẽ có nguy cơ bị đóng băng.
Ảnh minh họa. Nguồn: QQ
Dưới sự hướng dẫn tinh vi của đối tượng, bà Trần đã đứng trước gương thực hiện loạt các động tác như gật đầu, quay đầu, mở miệng… Không ngờ, đó là cách đối tượng dụ bà “xác thực khuôn mặt”. Không ngờ rằng chỉ trong vài giờ, tài khoản ngân hàng của bà đã bị xâm nhập và chiếm quyền điều khiển từ xa, suýt mất toàn bộ hơn 4 triệu tệ tiền tiết kiệm (hơn 14 tỷ đồng).
May mắn thay, hệ thống cảnh báo rủi ro của ngân hàng đã kịp thời phát hiện bất thường. Cùng với sự phối hợp nhanh chóng lực lượng cảnh sát, 3,8 triệu NDT (hơn 13 tỷ đồng) đã được chặn lại kịp thời. Tuy nhiên, thủ đoạn lừa đảo tinh vi đằng sau “cái bẫy qua gương” này khiến người ta không khỏi rùng mình: kẻ gian không chỉ có thể chiếm quyền điều khiển điện thoại từ xa, mà còn lợi dụng hình ảnh qua gương để vượt qua lớp xác minh gương mặt, khiến nạn nhân hoàn toàn không hay biết.
Chiêu trò tinh vi
Chiêu trò thao túng tâm lý của các đối tượng lừa đảo rấ tinh vi, khiến nhiều người mắc bẫy. Đầu tiên, kẻ gian tạo cảm giác hoang mang cho nạn nhân bằng thông báo “tài khoản có dấu hiệu bất thường”, sau đó dụ dỗ bằng “ưu đãi lãi suất đặc biệt 5,8% nếu kịp thời bảo toàn tài khoản”. Chiêu bài này khiến bà Trần dần mất cảnh giác và tin tưởng tuyệt đối vào nhân viên ngân hàng giả mạo.
- Dụ nạn nhân nhận diện khuôn mặt từ xa: Đối tượng yêu cầu bà Trần bật camera trước và thực hiện các động tác như gật đầu, há miệng, quay trái quay phải,... trước gương. Thực chất, hình ảnh phản chiếu từ gương đã giúp chúng thu thập dữ liệu khuôn mặt và hoàn tất quy trình xác thực sinh trắc học từ xa.
- Lừa nhạn nhân cài phần mềm gián điệp: Thông qua mạng xã hội, kẻ gian gửi cho bà một tệp cài đặt (định dạng APK) mạo danh “chứng thư bảo mật UnionPay”. Sau khi bà tải về, điện thoại lập tức bị cài đặt 4 phần mềm độc hại có chức năng chuyển tiếp cuộc gọi, đánh cắp tin nhắn, theo dõi từ xa và kiểm soát thiết bị .
Cuộc “đấu trí” 6 giờ vàng của ngân hàng và công an
Chiều 28/5, nhân viên tư vấn tài chính của Ngân hàng Bình An chi nhánh Thị Bắc phát hiện dấu hiệu bất thường: Có 4 giao dịch chuyển tiền từ sổ tiết kiệm sang tài khoản thanh toán với tổng giá trị lên tới 860.000 nhân dân tệ (tương đương gần 3 tỷ đồng), điểm đáng ngờ là địa chỉ IP thực hiện các giao dịch này được xác định từ Phnom Penh (Campuchia); Hệ thống cũng ghi nhận thiết bị truy cập là một điện thoại Android lạ, hoàn toàn không trùng khớp với iPhone vốn là thiết bị thường dùng của bà Trần.
Bà Trần không biết bản thân bị đối tượng lừa đảo thao túng.
Ngay lập tức, nhân viên ngân hàng đã gọi điện cho bà Trần nhưng đều không thể liên lạc được. Với kinh nghiệm nhiều năm trong nghề, anh nhận định đây có thể là một vụ lừa đảo công nghệ cao và nhanh chóng báo cảnh sát đồng thời yêu cầu đóng băng tài khoản.
Cùng thời điểm, Trung tâm phòng chống lừa đảo quận Phổ Đà cũng phát hiện tài khoản của bà Trần có mức độ tương đồng cao với dữ liệu mẫu trong “hệ thống đặc điểm nhận dạng đối tượng giả mạo nhân viên chăm sóc khách hàng”. Trung tâm lập tức phối hợp với công an quận Hồng Khẩu khẩn cấp đến nhà bà Trần để triển khai biện pháp ngăn chặn tại chỗ.
“Khi chúng tôi đến nơi, bà Trần vẫn đang gọi video với kẻ lừa đảo,” cảnh sát xử lý hiện trường Thịnh Hiểu Long thuật lại. Thậm chí, đối tượng còn giả danh công an, yêu cầu bà Trần không được nghe điện thoại của cảnh sát thật. Ngay tại hiện trường, cảnh sát đã thu giữ điện thoại và phát hiện phần mềm điều khiển từ xa vẫn đang chạy ngầm. Họ kịp thời ngắt lệnh chuyển khoản thứ hai trị giá 3,8 triệu NDT, cứu vãn gần như toàn bộ số tiền bị nhắm tới.
Trường hợp của bà Trần không phải là cá biệt, mà là một ví dụ điển hình cho xu hướng lừa đảo viễn thông thế hệ mới. Trong làn sóng số hóa mạnh mẽ, thủ đoạn của các đối tượng lừa đảo ngày càng tinh vi, công nghệ cao, trong khi nhận thức phòng tránh của người cao tuổi lại chưa theo kịp.
Việc ngăn chặn thành công vụ việc này không chỉ nhờ vào hệ thống kiểm soát rủi ro nhạy bén của ngân hàng, mà còn là kết quả của sự vào cuộc kịp thời từ lực lượng công an. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn cả là toàn xã hội cần chung tay đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức phòng chống lừa đảo cho người cao tuổi — để những "cái bẫy trong gương" như thế không còn cơ hội tái diễn.
Theo QQ
CÙNG CHUYÊN MỤC
