Câu chuyện về Aruna Shanbaug là một bi kịch kéo dài hàng thập kỷ, nhưng đồng thời cũng là một dấu mốc quan trọng trong lịch sử pháp lý của Ấn Độ, mở đường cho những thay đổi về quyền được chết nhân đạo. Aruna đã sống trong tình trạng thực vật suốt 42 năm sau một vụ tấn công tình dục tàn bạo, trở thành biểu tượng cho cuộc đấu tranh vì quyền được lựa chọn cái chết êm ái, dù cuối cùng cô không giành được quyền đó cho chính mình.
Bi kịch cuộc đời và vụ tấn công tàn bạo
Vào ngày 27 tháng 11 năm 1973, ở tuổi 25, Aruna Shanbaug là một y tá trẻ đầy triển vọng tại Bệnh viện King Edward Memorial (KEM) ở Parel, Mumbai, Ấn Độ. Cuộc đời cô đã bị hủy hoại một cách bi thảm khi cô bị Sohanlal Valmiki, một nhân viên dọn dẹp theo hợp đồng của bệnh viện, tấn công tình dục dã man.
Vụ tấn công xảy ra trong tầng hầm bệnh viện khi Aruna đang thay đồng phục sau ca làm việc. Kẻ tấn công đã siết cổ cô bằng một sợi dây xích chó, cắt đứt nguồn oxy lên não trong hơn 8 giờ, gây tổn thương não nghiêm trọng, đặc biệt là thân não và tủy cổ, khiến cô rơi vào trạng thái sống thực vật vĩnh viễn (Persistent Vegetative State - PVS). Aruna được tìm thấy 11 giờ sau đó trong tình trạng bất tỉnh, nằm trong vũng máu.
Hung thủ Sohanlal Valmiki
Điều gây phẫn nộ là Sohanlal Valmiki, kẻ gây án, chỉ bị kết tội cướp và cố ý giết người (do "quan hệ tình dục qua đường hậu môn" không được công nhận là một dạng cưỡng hiếp ở Ấn Độ vào thời điểm đó) và chỉ phải chịu bản án 7 năm tù, sau đó được trả tự do vào năm 1980.
Nạn nhân mới chỉ 25 tuổi khi thảm kịch xảy ra
Cuộc chiến pháp lý cho "cái chết nhân đạo"
Suốt 42 năm sau đó, Aruna tiếp tục được chăm sóc tận tình tại chính Bệnh viện KEM bởi các đồng nghiệp và y tá của cô, những người đã thay phiên nhau chăm sóc cô bất kể ngày đêm. Nhờ sự chăm sóc đặc biệt này, cô chưa từng bị lở loét dù nằm bất động trong thời gian dài. Gia đình ruột thịt của Aruna đã không thể tiếp tục chăm sóc cô, nhưng tình cảm và sự tận tâm của đội ngũ y tá tại bệnh viện đã trở thành điểm sáng duy nhất trong cuộc đời Aruna.
Vào năm 2009, Pinki Virani, một nhà báo và nhà hoạt động xã hội, người đã viết sách về câu chuyện của Aruna, đã đệ đơn lên Tòa án Tối cao Ấn Độ, yêu cầu được chấm dứt sự sống cho Aruna thông qua cái chết nhân đạo thụ động. Virani lập luận rằng Aruna đã "chết vào ngày 27 tháng 11 năm 1973" và mong muốn cô được giải thoát khỏi sự đau khổ kéo dài. Vụ kiện này đã châm ngòi cho một cuộc tranh luận sôi nổi và rộng khắp trên toàn quốc về đạo đức, pháp lý và quyền con người liên quan đến cái chết nhân đạo.
Phía bệnh viện và các y tá chăm sóc Aruna đã phản đối mạnh mẽ yêu cầu này, khẳng định rằng Aruna vẫn còn phản ứng với các kích thích và thể hiện cảm xúc, chẳng hạn như thích ánh sáng, nhạc thánh ca và súp cá, cũng như không thoải mái khi có nhiều người trong phòng.
Vào ngày 7 tháng 3 năm 2011, Tòa án Tối cao Ấn Độ đã bác bỏ đơn kiện của Pinki Virani. Tuy nhiên, trong phán quyết lịch sử của mình, Tòa án đã chính thức cho phép cái chết nhân đạo thụ động (passive euthanasia) ở Ấn Độ, dưới những điều kiện và hướng dẫn nghiêm ngặt. Phán quyết này đã phân biệt rõ ràng giữa cái chết nhân đạo thụ động (ví dụ: ngừng hỗ trợ sự sống) và cái chết nhân đạo chủ động (tiêm thuốc để chấm dứt sự sống), đồng thời đặt ra các quy trình pháp lý chặt chẽ để đảm bảo rằng quyết định này chỉ được đưa ra trong những trường hợp cực kỳ rõ ràng và với sự đồng thuận của hội đồng y tế và người thân.
Cuộc đời của người phụ nữ phải trải qua trên giường bệnh
Di sản để lại
Aruna Shanbaug qua đời vào ngày 18 tháng 5 năm 2015 vì viêm phổi, sau gần 42 năm sống trong tình trạng thực vật. Mặc dù cô không được hưởng cái chết nhân đạo như yêu cầu, nhưng cuộc đời bi kịch và vụ án của Aruna đã trở thành một dấu ấn không thể phai mờ trong lịch sử tư pháp Ấn Độ.
Câu chuyện của cô không chỉ lên án một tội ác man rợ mà còn mở ra một chương mới về quyền của bệnh nhân, đặc biệt là những người không thể tự quyết định về số phận mình, và đã định hình lại luật pháp quốc gia liên quan đến quyền được chết với nhân phẩm. Vụ án Aruna Shanbaug vẫn là một lời nhắc nhở mạnh mẽ về sự mong manh của cuộc sống, sự tàn ác của bạo lực, và cuộc đấu tranh không ngừng nghỉ vì công lý và nhân quyền.
Nguồn: BBC
CÙNG CHUYÊN MỤC
